Dit moet jij weten over Thorndike’s wet van effect, om gedrag succesvol te veranderen.
Begin van de 20ste eeuw beschreef Edward Lee Thorndike voor het eerst de wet van effect. Hij was psycholoog en deed onderzoek naar een vorm van leren waarbij gedrag dat we willen stimuleren wordt beloond en gedrag dat we willen afleren wordt bestraft. Dit noemen we operante conditionering of ook wel instrumentele conditionering, wat betekent dat een ‘instrument’ wordt gebruikt om tot een beloning te komen.
De wet van effect leert ons dat acties die worden beloond, vaker worden uitgevoerd.
Voorbeeld: je cliënt heeft de neiging om vervelende gevoelens te vergeten door veel te eten, dan zal dit gedrag vaker worden uitgevoerd. De stimulans is een gevoel dat niet gewenst is, het instrument is veel eten, de beloning is opluchting.., dan weer een vervelend gevoel, enzovoorts.
Als wij als coaches dit gedrag willen doorbreken is het belangrijk in te zien dat het hier gaat om een cyclus van stimulus en respons. Het negeren van de stimulus zal niet leiden tot minder stimulus, maar juist tot meer. In experimenten kwam naar voren dat hoe meer geconditioneerd de subjecten waren, des te vaker lieten ze de respons zien die zou moeten leiden tot de gewenste beloning.
Dus als eten al jaren fijne gevoelens bij je oproept en in verschillende situaties en op verschillende momenten heeft geholpen om ongewenste gevoelens op te lossen, ook al is het tijdelijk, dan gaat het wegnemen van die optie alleen maar leiden tot een grotere drang om te eten.
De experimenten van Thorndike laten zien dat we een vervangend ‘instrument’ nodig hebben om gedrag te veranderen. We willen eten vervangen met een sociaal vangnet waar iemand terecht kan, leren praten over gevoelens, gevoelens leren accepteren of sporten en bewegen.
Om dit succesvol te doen is het belangrijk in te zien dat geconditioneerd gedrag niet zomaar verandert, en daarnaast is succes de sleutel. Want als het nieuwe ‘instrument’ niet leidt tot succes, dan leidt dit niet tot herhaaldelijk gedrag.
Een paar tips:
1) Luister goed naar je cliënt en stem de nieuwe ‘instrumenten’ persoonlijk af op het individu en zijn omgeving.
2) Maak succes inzichtelijk. Zorg ervoor dat je cliënt inziet dat de nieuwe instrumenten leiden tot succes. En als dat eerst nog moeilijk is, zorg er dan voor dat jij het laat zien.
3) Wees bewust van de vele triggers die je cliënt kunnen stimuleren tot het geconditioneerde gedrag. Gedrag veranderen kan moeilijk zijn door de vele situaties, omgevingen en personen die leiden tot een stimulus. Wees dus geduldig en werk aan je eigen begrip voor je cliënten.
4) Neem het als coach niet persoonlijk. Blijf eerlijk en gericht bezig met het proces.
Meer van dit soort posts over gedrag en mindset?
Succes,
Wouter Middelbos
Milo Performance and Education
